3e Fictiedossier Saartje Tadema

1. Zakelijke gegevens
Onderdeel A
 
A. Titel van het boek/de film
     Als het boek een ondertitel heeft, moet je die ook vermelden!
    
Saartje Tadema
 
B. Naam van de auteur/regisseur
    Als de schrijver een pseudoniem gebruikt, moet je de echte naam ook vermelden.
    Thea Beckman
C. Naam van de uitgever/producent en het jaar van verschijnen en het aantal bladzijden.
Uitgever: Lemniscaat
Jaar verschijning: 1996
Aantal bladzijden: 191 bladzijden

 

2. Samenvatting van het boek

Toen Saartje zeven jaar was, zijn haar ouders overleden. Door deze gebeurtenis worden Saartje en haar oudere broer, Dirk, naar een weeshuis gebracht. Dirk en zij worden gescheiden in een timmer- en een kinderafdeling van het weeshuis. Dirk mocht naar de timmerschool en Saartje moest naar een kinderschool, waar ze leerde lezen en schrijven. Ook hun kleine broertje Jacob (in het verhaal vaak Kobbetje genoemd) van twee en een half wordt ondergebracht, maar niet in een weeshuis, want daar is hij nog veel te jong voor. Daarom wordt hij naar Minnemoe gebracht. Saartje kan zich niet echt goed vinden in het weeshuis. Ze heeft voortdurend ruzie met meisjes uit het weeshuis. Zo erg dat ze door Elsje bedreigd wordt.


Terwijl Saartje haar problemen heeft, heeft Dirk ook problemen. Dirk heeft zich misdragen op de timmerafdeling, zodat hij zijn kleren moet inleveren en naar een ander tehuis wordt gebracht. Hier leert hij Willem kennen. Ze worden maatjes en praatjes ’s nachts in de kribbe over hun verleden en hun ervaringen van het leven.
Saartje heeft moeite met het wennen dat ze Jacob moet missen. Dirk heeft de draai in “deze wereld” wel gevonden en heeft er minder moeite mee.

Saartje en Dirk mochten en konden elkaar niet zien. Saartje had gelukkig toch nog een vriendin, maar deze zat op de meisjesafdeling (oudere meisjesgroep). Ze konden elkaar alleen maar zien in de pauzes. Saartje werd op haar tiende naar de meisjesafdeling gestuurd, omdat ze slim was. Saartje was het beu om elke keer gestraft te worden, omdat ze slimmer was dan de rest. Ze verlangde naar haar vrijheid.
Toen Saartje zestien was, verliet ze het weeshuis. Ze vond een baantje bij de Herberg-op-het-IJ. Er kwam veel volk dat op schepen werkte. Zo viel er altijd wel wat te beleven. Ze werd verliefd op een Friese schipper, Auke Joritsma. Hij kwam uit Harlingen. Hij verkocht houten masten uit Zweden in Amsterdam.


Saartje en hij gingen samen naar de schouwburg, waar het verliefde gevoel zich versterkte. Na een lange tijd, vroeg Auke Joritsma Saartje ten huwelijk. Saartje stemde toe, zodat er een einde kwam aan haar lange eenzame leven.


3. Over de auteur

Thea Beckman is op 23 juli 1923 in Rotterdam geboren. Ze is enig kind en is in een familie geboren dat financiële problemen had, doordat haar vader werkloos was.
Later kreeg ze een baan als kantoorassistente.
In 1945 trouwde ze en verhuisde naar Utrecht, daar kreeg ze drie kinderen. Tussen het huishouden door, schreef ze kleine stukjes voor damesbladen. En in 1957 begon ze met het schrijven van o.a. jeugdboeken. In totaal heeft Thea 29 boeken geschreven.
Het boek ‘Saartje Tadema’ is in veertien talen vertaald en was haar 21e boek.

 

4. Over het boek

A. Welke illustratie staat er op de voorkant van het boek? Leg duidelijk uit wat deze illustratie met het boek te 
     maken heeft.

     Op de voorkant zie je een jong meisje dat lachend langs het water loopt. Dit meisje is Saartje
      Tadema, de hoofdpersoon in het boek. En omdat het afgebeelde meisje de hoofdpersoon is in dit
      boek, heeft het met het boek te maken.
B. Is het boek aan iemand opgedragen? Probeer erachter te komen wie het zijn en wat ze met de schrijver te
     maken hebben.
   
Ik kon nergens vinden of het boek voor iemand was opgedragen.
C. Beschrijf de plaatsen die voorkomen in het boek. Verklaar waarom de schrijver hiervoor gekozen heeft en wat
     ze met het verhaal te maken hebben.
      Het weeshuis komt in het boek voor en de schrijver heeft hiervoor gekozen, omdat Saartje en haar 
      broer Dirk hier na toe gaan nadat hun ouders zijn overleden.
     
De Herberg-op-het-IJ komt ook in het verhaal voor en de schrijver heeft voor deze plaats gekozen,
      omdat Saartje hier gaat werken als bediende wanneer ze zestien is.
 
D. Vanuit welk perspectief is het verhaal geschreven. Leg uit!
      Het perspectief wordt vanuit die van Saartje, Dirk en de schrijver geschreven en het wisselt met de
      hoofdstukken. De ene keer vertelt de schrijver wat er gebeurd en de andere keer door een ik-persoon
     de personages beschreven: Saartje en Dirk.
E. Heeft het verhaal een open of gesloten einde? Leg ook dit uit.
   
Een gesloten eind, het verhaal eindigt met dat Saartje ‘ja’ zegt op het huwelijksaanzoek van Auke.

 

5. Leeservaringen

        1.Onderwerp

  • Spreekt het onderwerp van het verhaal je aan of niet? Hoe komt dat?
    Ja, ik lees wel vaker dit soort boeken en ik vind dit soort boeken leuk om te lezen. Dat komt door hoe het geschreven wordt, met moeilijke woorden en zinnen, dat vind ik het leukst om te lezen, zodat ik kan uitpuzzelen wat die zinnen of woorden betekenen.
  • Is uitgekomen wat je van tevoren van het verhaal verwachtte?
    Eigenlijk niet, nee. Ik had verwacht dat Saartje gewoon werd uitgehuwelijkt en verder zou leven als een huisvrouw, ik had totaal niet verwacht dat ze op eigen benen werk ging zoeken en uiteindelijk met Auke zo trouwen.
  • Wordt het onderwerp goed en grondig uitgewerkt of blijft het toch tamelijk oppervlakkig?
    Het wordt niet heel goed en grondig uitgewerkt, maar ook niet zo dat het oppervlakkig is. Dus het is een beetje goed uitgewerkt.
  • Heb je wel eens een ander verhaal over dit onderwerp gelezen of bekeken? Vind je dit verhaal beter of het andere? Hoe komt dat?
    Ja, ik vier andere boeken van dit onderwerp gelezen, ook van Thea Beckman. Ik vind eigenlijk de anderen beter, de anderen boeken werden grondiger uitgewerkt en je kwam meer te weten over de andere personages.

 

      2. Gebeurtenissen

  • Zit er genoeg tempo in het verhaal of valt het af en toe stil?
    Er zit voor mij genoeg tempo in, het is niet te lastig om te lezen en het is voor mij allemaal logisch.
  • Zijn de gebeurtenissen geloofwaardig en waarschijnlijk?
    Ze zijn wel geloofwaardig en zullen vroeger ook echt wel kunnen zijn gebeurd.
  • Zijn de gebeurtenissen herkenbaar?
    Ze zijn voor mij niet herkenbaar, maar voor anderen misschien wel.
  • Zijn de gebeurtenissen verassend, origineel en ongewoon of voorspelbaar en bekend?
    De meesten zijn voorspelbaar, zoals toen Saartje een baan vond als bediende bij de Herberg-op-het-IJ of toen ze naar een weeshuis moest toen haar ouders waren gestorven.

 

      3. Personages

  • Is de hoofdpersoon iemand die voor je gaat leven? Hoe komt dat? Hoe levendig zijn de andere personages?
    Een beetje, ook al is Saartje de hoofdpersoon, ze wordt niet zo beschreven dat je haar zo voor je kan stellen of meeleven. En de andere personages worden alleen hun gedrag beschreven, niet hun gevoelens of gedachten, dus die zijn ook niet zo levendig.
  • Is de hoofdpersoon een held(in) op wie je zou willen lijken? Wat spreekt je zo in hem/haar aan?
    Ja, op Saartje. Ze is koppig en weet goed hoe ze op eigen benen moet staan en voor haarzelf moet opkomen, ook is behoorlijk slim en verslindt ze boeken.
  • Heeft het gedrag, een uitspraak of een gedachte van een personage je aan het denken gezet?
    Van één personage en dat is Jacob (Kobbetje). Toen Saartje hem weer eindelijk zag, was ze zo blij. Maar toen ze probeerde hem een knuffel te geven trok hij weg en het leek alsof hij haar helemaal niet meer herkende. Toen dacht ik bij mezelf: ‘Wat is er met Jacob gebeurd, waardoor hij opeens zo reageert?’
  • Kom je genoeg van de personages te weten om hun gedrag te kunnen begrijpen?
    Nee, alleen hun gedrag wordt beschreven, niet hun gedachten of gevoelens. Dus je komt niet veel te weten waarom ze zich gedragen.

 

 

      4. Bouw

  • Vind je dat de gebeurtenissen logisch op elkaar volgen?
    Ja, de gebeurtenissen volgen elkaar logisch op zodat het verhaal goed te begrijpen is.
  • Is het verhaal spannend opgebouwd ? Wat maakt het wel of niet spannend?
    Nee, het verhaal is niet spannend opgebouwd, omdat de hoofdpersoon, Saartje, niet in een spannende situatie terechtkomt.
  • Heeft het verhaal een ingewikkelde opbouw? Hoe komt dat?
    Nee, het is niet moeilijk geschreven. Wel een paar moeilijke woorden hier en daar, maar dat is het enige.
  • Heeft het verhaal een slot dat goed past bij de beschreven gebeurtenissen? Vind je dit een plezierig slot? Hoe komt dat?
    Ja, het past goed bij de gebeurtenissen en ik vind het een plezierig slot, omdat het een goed einde is en bij dat einde komt zeg maar een einde aan alles.

 

        5. Taalgebruik

  • Vind je het verhaal lastig of makkelijk om te lezen? Heeft het taalgebruik hiermee te maken?
    Soms was het makkelijk en soms moeilijk. Dat kwam door het taalgebruik, want  in sommige zinnen stonden moeilijke woorden.
  • Zijn de zinnen makkelijk te lezen en bevat het verhaal weinig moeilijke woorden of juist niet?
    Sommige zinnen wel en sommige zinnen niet. Het verhaal bevatte weinig moeilijke woorden, maar dit zorgde er niet voor dat het onbegrijpelijk werd.
  • Bevat het verhaal veel beschrijvingen? Heeft dit gevolgen voor de leesbaarheid en het verteltempo?
    Het verhaal bevatte veel beschrijvingen, maar dat had geen gevolgen voor het verteltempo of de leesbaarheid.
  • Zitten er veel dialogen (gesprekken) in het verhaal? Vind je dat plezierig of juist niet?
    Er zitten evenveel dialogen als beschrijvingen in het verhaal, dat vind ik wel plezierig. Ik vind het irritant als er veel dialogen zijn en weinig beschrijvingen.

 

6. Verwerkingsopdracht

 

Misschien ben je ontevreden over het slot van het verhaal. Schrijf er een ander slot aan.

 

‘…Maar een slim meisje als jij ziet daar niet tegenop, denk ik.’

Nog steeds verbijsterd staarde Saartje naar de man die haar net ten huwelijk had gevraagd. Dit was een droom, toch? Over een paar seconden zou ze wakker worden, want dit…dit was te mooi om waar te zijn!
Ze sloeg haar ogen neer en slikte. Ze wist dat ze van Auke hield, oh ja, zo veel! Maar trouwen? Ze had niet eens een bruidschat! Dan was ze het toch niet waard? Haar keel werd droog en het werd moeilijk om te slikken, dus nam ze een hap adem.
‘Trouwen?’ Wist ze eindelijk uit te brengen met een klein stemmetje. Auke knikte en hij keek naar haar gezicht, hij probeerde te zien hoe ze zich voelde. Maar haar gezicht gaf niks weg. Nu slikte hij en pakte haar hand stevig vast.
‘Je wilt toch wel trouwen?’
‘Ja…maar…kan het wel? Ik bedoel ik heb geen bruidschat en…en maar een halve uitzet.’
Auke fronste zijn wenkbrauwen.
‘Saartje Tadema, wat is dat allemaal voor onzin? Ik heb genoeg voor twee! Of…of vind je me niet leuk genoeg?’
‘Nee!’ Riep ze verschrikt en bloosde toen ze merkte dat haar stem door de gelagkamer galmde. ‘Het…ik…’
Auke zuchtte en pakte toen haar twee handen vast.
‘Luister: in maart kom ik terug, dan trouwen we en neem ik je mee, eerst naar Zweden, dan zie je meteen iets van de wereld. Nou Saartje, hoe denk je erover?’
‘Ik mag mee, naar Zweden, op jouw schip?’
‘Schippers nemen wel vaker hun vrouwen en kinderen mee op niet al te lange reizen. Zweden is een aardig eindje weg, maar het is niet de einde van de wereld.’
Saartje kon het al voor zich zien en ze leunde lachend tegen Auke’s schouder aan.
‘Hoe wist je dat ik de ernaar verlangde iets van de wereld te zien?’
‘O, ik weet heel veel van je, Saartje. Ouwe Hein raakt niet uitgepraat over je.’
De schipper! Auke had naar haar gevraagd!
Ze glimlachte naar hem en merkte op dat ze zich, net als altijd bij hem, op haar gemak voelde.
‘Ik wil graag met je trouwen, Auke. En ik zal een goede vrouw voor je zijn.’
Auke glimlachte en kuste haar snel en zacht op haar lippen.
‘Da’s dan geregeld. Willem, breng eens een kruik wijn! Ik me zojuist verloofd!’
Willem kwam de kamer binnen met een volle kruik wijn en lachte breed.
‘Ik zal het je maar vergeven dat je mijn diensmeid van me weg neemt.’ Zei hij nog steeds lachend. Auke grijnsde en sloeg een arm om een glimlachende Saartje heen. Auke drukte haar tegen zich aan en kuste haar. Toen wist ze dat er een eind aan haar eenzame leven was gekomen.

Maak jouw eigen website met JouwWeb